Η Βιολογική Γεωργία είναι «εδαφοκεντρική». Ο χαρακτηρισμός αυτός έχει να κάνει με το γεγονός ότι το καλλιεργούµενο έδαφος είναι ο ακρογωνιαίος λίθος στον οποίο θεμελιώνονται η Γεωργία και η Κτηνοτροφία. Συνεπώς η αειφορική του χρήση είναι υποχρέωση του κάθε καλλιεργητή. Αντίθετα προς την «εδαφοκεντρική» Βιολογική Γεωργία, η Χηµική Γεωργία είναι «φυτοκεντρική». Αυτό σημαίνει πως για αυτήν, σχεδόν αποκλειστική σημασία έχει το καλλιεργούμενο φυτικό είδος το οποίο για οικονομικούς και µόνο λόγους μπορεί να καλλιεργείται µμονόπλευρα επί σειρά ετών. Σε τέτοιες «δυναμικές» όπως λέγονται καλλιέργειες, προσαρμόζονται τα πάντα, σπόροι, μηχανήματα, λιπάσματα, φυτοφάρμακα κλπ. Επιβεβαιωμένο αποτέλεσμα αυτής της φιλοσοφίας είναι ότι το έδαφος εκποιείται δραστικά, φτάνοντας μάλιστα σε ακραίες περιπτώσεις σε σημείο, να είναι απαραίτητο απλώς και μόνο για να συγκρατεί το φυτό!

Στη Βιολογική Γεωργία η «θρέψη», με την έννοια του «δίνω λίπασμα στο φυτό για να αποδώσει όσο γίνεται περισσότερο», δεν υπάρχει. Στη Βιολογική Γεωργία «θρέψη» σημαίνει «γονιμοποιώ, εμπλουτίζω και ζωντανεύω το έδαφος» στο οποίο καλλιεργείται το συγκεκριμένο φυτό, έτσι ώστε αυτό να μπορεί να αντλεί τα θρεπτικά συστατικά που του είναι απαραίτητα. Η «γονιμοποίηση και το ζωντάνεμα» είναι μακροπρόθεσμη και επίμονη διαδικασία, παρόμοια με την συντήρηση της προσωπικής υγείας του ίδιου του γεωργού και κάθε ανθρώπου, η οποία µμεταξύ πολλών άλλων απαιτεί ποικίλη και ισόρροπη διατροφή.

Ενώ στη Χημική Γεωργία η αγορά επιβάλλει ώστε το ίδιο είδος να καλλιεργείται ακόμη και επί δεκαετίες, στη Βιολογική Γεωργία η ποικιλότητα και η συμπληρωματική αλληλουχία διαφορετικών φυτικών ειδών στον ίδιο αγρό, έχει θεραπευτικές για το έδαφος ιδιότητες, και ως εκ τούτου είναι βασική αρχή. Αυτός ο προγραμματισμός καλλιεργειών μας είναι γνωστός ως «αμειψισπορά». Όταν η «αμειψισπορά» είναι προσεγμένη, ποικιλόμορφη και όσο γίνεται πιο «ανοικτή» (δηλαδή το ίδιο είδος στο ίδιο χωράφι, να καλλιεργείται ύστερα από όσο γίνεται περισσότερα διαφορετικά φυτικά είδη) τότε αυτή εξυγιαίνει, σταθεροποιεί και αναζωογονεί «φυσιολογικό» το έδαφος. Μετά την αμειψισπορά, που βρίσκεται στην κορυφή, άλλα μέτρα που συντελούν στη φυσική αναζωογόνηση του εδάφους είναι οι χλωρολιπάνσεις και οι ενδιάµεσες χειµερινές καλλιέργειες. Οι τελευταίες γεφυρώνουν δύο κύριες καλλιέργειες στη διάρκεια του χειμώνα, δεσμεύοντας στη βιοµάζα τους θρεπτικά συστατικά που θα τα διαθέσουν στην ανοιξιάτικη καλλιέργεια που θα ακολουθήσει. Ακολουθούν, η χρήση κοπριάς, κόµποστ, πετραλεύρων και ως τελευταίο μέτρο έρχεται η αγορά εμπορικών οργανικών λιπασμάτων.

Στη Βιολογική Γεωργία «εχθροί», «ζιζάνια» και κατ' επέκταση ατελείωτος «χημικός πόλεμος» για την εξόντωσή τους δεν υπάρχει. Εδώ, τα «ζιζάνια» θεωρούνται «συνοδευτικά φυτά» ή «παράφυτα» με πολλές θετικές επιδράσεις στο έδαφος και εν μέρει και στην κύρια καλλιέργεια. Από την άλλη οι «εχθροί» θεωρούνται οι «αντίπαλοι των ωφέλιµων». Και τα δύο η Βιολογική Γεωργία επιχειρεί να τα έχει υπό έλεγχο με όσο γίνεται ηπιότερες μεθόδους και μέσα

Η Βιολογική Γεωργία προσαρμόζεται τόσο στα οικολογικά δεδομένα της περιοχής της συγκεκριμένης εκμετάλλευσης, όσο και στους βιο-ρυθμούς της φύσης. 'Καλλιεργώντας* «κάθε πράγμα στον καιρό του και στον τόπο του...» δίνει την δυνατότητα στον κριτικό καταναλωτή να υποστηρίζει την αειφορία «μέσα από το καλάθι του». * Συνεπώς η Βιολογική Γεωργία δεν περιορίζεται στο να «μετατρέπει» µόνο τον αγρότη και τους παραγωγικούς συντελεστές του (έδαφος, φυτά, ζώα) αλλά φροντίζει να μορφώνει και τον σημερινό σχεδόν άβουλο και εύκολα παρελκυόμενο μέσο μαζικό καταναλωτή και να τον μετατρέπει σε Κριτικά και Κοινωνικά Υπεύθυνο Καταναλωτή. Από τη σκοπιά αυτή, η δήθεν λογική στάση του «συμβατικού» καταναλωτή που θέλει «φθηνό και καλό προϊόν», είναι για τη Βιολογική Γεωργία μια καθαυτό αντίφαση.

Πέρα από αυτό, ο «μύθος του ακριβότερου βιολογικού προϊόντος», επειδή «μειώνονται οι αποδόσεις, οι απαιτήσεις για «Εργασία» είναι αυξημένες κλπ.» μακροπρόθεσµα διαψεύδεται όλο και περισσότερο. Μάλιστα επίσημα στατιστικά δεδομένα αποδεικνύουν πλέον πως εφόσον ο Βιοκαλλιεργητής έχει εμπεδώσει τις γνώσεις του για την βιολογική καλλιέργεια του συγκεκριμένου είδους, µπορεί να παράγει το συγκεκριμένο προϊόν, στη συγκεκριμένη περιοχή µε 20 έως 30% χαμηλότερο κόστος από το αντίστοιχο «συμβατικό». Ο Βιοκαλλιεργητής ο οποίος έχει συλλάβει την ουσία της Βιολογικής Γεωργίας, δεν παράγει µόνο για τους «έχοντες» αλλά για τον μέσο καταναλωτή, δεν εκμεταλλεύεται τις ανησυχίες του Καταναλωτή και συνεπώς δεν πουλάει ακριβότερα. Είναι γνωστό πως και στη Βιολογική Γεωργία όπου ο παραγωγός είναι επίσης ανοργάνωτος όπως και ο συμβατικός του συνάδελφος, στα προϊόντα που διακινεί μέσα από µεσάζοντες, εισπράττει το πολύ 30% της τιμής καταναλωτή. Η τελευταία σε κάποια κανάλια διάθεσης, κυρίως στα καταστήματα βιολογικών προϊόντων, είναι όντως εξωφρενικά υψηλή. Ωστόσο πρέπει να ειπωθεί και τούτο; Οι επιμένοντες «συμβατικά» καταναλωτές και οπαδοί της Χημικής Γεωργίας (που συνήθως ασκούν αυτή την επιπόλαιη κριτική) «κλείνουν τα µάτια» μπροστά στις τεράστιες διαφορές των τιμών μέσα στα ίδια τα συμβατικά προϊόντα. Καθημερινά, τα δελτία ειδήσεων βρίθουν από κοινότοπα σχόλια για αυτές τις διαφορές. Λ.χ. για το ίδιο συμβατικό προϊόν, ακόμη και της ίδιας ποιότητας, την ίδια χρονική στιγμή σε διαφορετικά σηµεία πώλησης, οι διαφορές φτάνουν και μέχρι 200% (σε καταστήματα υψηλών απαιτήσεων, για παράδειγμα) !! Για τη Χημική Γεωργία και τους «συμβατικούς καταναλωτές» έχει μεγάλη σημασία η «εκτός εποχής» καλλιέργεια και κατανάλωση. Για το φαινόμενο, όλοι οι Έλληνες να καταναλώνουν μετά μανίας πανάκριβα «εκτός εποχής, ταξιδεμένα, πρώιμα κλπ. συμβατικά», ουδείς νοιάζεται ούτε γογγύζει… Και βέβαια αυτή η καλλιεργητική και καταναλωτική νοοτροπία, συμμετέχει στην όξυνση του Παγκόσμιου Οικολογικού Προβλήματος καθόσον προξενεί υψηλό οικονομικό και κυρίως μετα-οικονομικό (εξωτερικό) κόστος. Ισοπεδώνει τις εποχικές διαφορές µε τεχνικά μέσα και είναι αντι-οικολογική αφού καταναλώνει µη ανανεώσιμες ενεργειακές πηγές και είναι αναγκασμένη να καταφεύγει σε «χημειοθεραπείες». Η Βιολογική Γεωργία µε τις «κυκλικές παραγωγικές διαδικασίες» που εφαρμόζει, συμβάλλει στο να συντηρούνται «κλειστοί» οι βιο- κύκλοι της Φύσης. Αντίθετα, στη Χημική Γεωργία (στην Ελληνική σε κάθε περίπτωση), οι παραγωγικές διαδικασίες είναι από πολύ ανοικτές έως ολότελα ευθύγραμμες.

*Με τις οργανικές μορφές διάθεσης των προϊόντων της, η Βιολογική Γεωργία περιφερειοποιεί τις αγορές, συμβάλλει στην οικονομική και κοινωνική αναζωογόνηση της περιφέρειας, βάζει φραγμό στην κατανάλωση «ταξιδεμένων» προϊόντων που φτάνουν στον καταναλωτή αφού διανύσουν χιλιάδες «τροφο-χιλιόµετρα» «καταβροχθίζοντας» µη ανανεώσιµη ενέργεια και αποσταθεροποιώντας το κλίµα. Με τις αποκεντρωμένες μορφές διάθεσης των αγροτικών προϊόντων, που η Βιολογική Γεωργία ήδη εφαρμόζει, όπως πωλήσεις «απευθείας από το αγρόκτημα», «τροφοδότηση προϊόντων και διανομές από πόρτα σε πόρτα», τοπικά σύμφωνα ποιότητας, ανάδειξη και υποστήριξη τοπικών προϊόντων και αγορών, η Βιολογική Γεωργία προάγει νέα, οικονοµικότερα και οικολογικότερα διανεµητικά και εμπορικά πρότυπα. Κωνσταντίνος |γνατιάδης Γεωπονος, Πρόεδρος της «ΦΥΣΙΟΛΟΠΚΗ», Αλεξάνδρεια Ημαθίας